VITALIS

Hoe dieper senioren in het dal van ondervoeding raken, des te moeilijker ze weer de top van vitaliteit bereiken, zowel fysiek, mentaal als sociaal. De oorzaken en gevolgen van ondervoeding zijn soms moeilijk te onderscheiden. Vaak is sprake van een negatieve vicieuze cirkel. Ondervoeding ontstaat multifactorieel en moet multifactorieel voorkomen worden. Om die reden is de visie van de VITALIS-projectgroep dat studenten van de opleidingen Diëtetiek, Fysiotherapie, Social Work, Sportkunde en Verpleegkunde in hun vormingsfase al leren elkaar te vinden. En elkaars expertise te gebruiken en de eigen professionele grenzen te onderkennen. Hieraan werkt de projectgroep in een consortium van vijf hogescholen: Hogeschool Rotterdam, Haagse Hogeschool, HAN University of Applied Sciences, Hogeschool Inholland, Hogeschool Utrecht.

Aanleiding

Ondervoeding bij senioren komt veel voor en belemmert vitaal ouder worden. Zo is één uit de vijf thuiswonende 85+’ers ondervoed, evenals één uit de drie 65+’ers met thuiszorg, aldus de Richtlijn Ondervoeding. In deze richtlijn is ook beschreven hoe ondervoeding bij senioren kan leiden tot een afname in de algehele conditie en een verminderde hart- en longcapaciteit. Ondervoeding is daarnaast gerelateerd aan een langzamer herstel en aan meer en ernstigere complicaties door een slechter functionerend immuunsysteem. Ook is er een verband met een verminderde spiermassa en spierfunctionaliteit, wat leidt tot inactiviteit. Ondervoeding ontstaat multifactorieel en moet multifactorieel voorkomen worden. Om die reden is de visie van de VITALIS-projectgroep dan ook dat toekomstige professionals in hun vormingsfase al leren elkaar te vinden, elkaars expertise te gebruiken en de eigen professionele grenzen te onderkennen. Oftewel, hen breder opleiden tot zogenaamde T-shaped professionals die integraal én persoonsgericht ondervoeding bij senioren voorkomen. VITALIS is daarmee een uitgebreide verlengstuk van de Expertraad Onderwijs van de Stuurgroep Ondervoeding, waar vanuit de opleidingen (1) Diëtetiek en (2) Verpleegkunde samen werd gewerkt aan onderwijsontwikkeling voor meer aandacht voor en kennis over het voorkomen van ondervoeding bij senioren. Deze succesvolle samenwerking tussen de vijf hogescholen wordt voortgezet met toevoeging van de opleidingen (3) Fysiotherapie, (4) Social Work en (5) Sportkunde.

Doel

In PICO-termen beoogt VITALIS:
(Intervention) door middel van transdisciplinair onderwijs rond voeding, beweging, ontspanning en sociaal welzijn,
(Outcome) een verbetering in de attitude, kennis en vaardigheden ten aanzien van de integrale preventie van ondervoeding bij senioren,
(Population) van hbo-studenten Diëtetiek, Fysiotherapie, Social Work, Sportkunde en Verpleegkunde.

De VITALIS-projectgroep zal onderwijsaanbod ontwikkelen, implementeren en evalueren bij vijf hogescholen. Uiteindelijk wordt een toolbox opgeleverd met dit onderwijsaanbod met aanknopingspunten voor implementatie in het onderwijs op basis van de ervaringen ermee. De projectgroep beoogt hiermee dit aanbod binnen en buiten de vijf hogescholen te bestendigen, dissemineren en borgen.

• Ontwikkeling en implementatie van transdisciplinair onderwijs over ondervoeding bij senioren.

In het onderzoek worden studenten actief betrokken bij het ontwikkelen, implementeren en evalueren van het onderwijs. Een aantal studenten neemt deel in de VITALIS-klankbordgroep.

Samenwerkingspartners

• Haagse Hogeschool
• HAN University of Applied Sciences
• Hogeschool Inholland
• Hogeschool Utrecht
• Stuurgroep Ondervoeding
• GENERO