Middels reflectie werken met kwaliteitsstandaarden in de wijkverpleging

Om kwaliteit van zorg in de wijk te verbeteren en te borgen is het niet alleen van belang dat er kwaliteitsstandaarden zijn, maar ook dat wijkverpleging deze standaarden goed en bewust kunnen toepassen. Met ‘goed en bewust toepassen’ bedoelen we dat er in de geest van de aanbevelingen van een standaard wordt gewerkt. Dit betekent dat zorgverleners de kwaliteitsstandaarden niet routineus en altijd letterlijk opvolgen, maar op een manier die past bij de unieke patiënt en situatie. 

In de praktijk blijkt dat er bij  zorgverleners kennis ontbreekt over kwaliteitsstandaarden.  En als zorgverleners wél bekend zijn met standaarden, dan missen ze vaak de (reflectie)vaardigheden en ondersteuning om deze weloverwogen en bewust toe te passen, en om als team van elkaar te leren hierin. De zorgverleners en organisaties die we willen betrekken in dit onderzoek hebben hieraan echter wel sterk de behoefte.  Daarom willen we in dit project een reflectiemethodiek ontwikkelen om goede en bewuste toepassing van V&VN Kwaliteitsstandaarden in de wijkverpleging te bevorderen. Onze doelstelling is: hoe kunnen we op basis van de bestaande methodiek CURA gezamenlijk met stakeholders een haalbare reflectiemethodiek ontwikkelen die goed en bewust gebruik van (een aantal) kwaliteitsstandaarden door de wijkverpleging bevordert? We willen dit bereiken in de vorm van participatief actieonderzoek. Hierin speelt een Community of Practice een belangrijke sturende rol. Deze bestaat uit belanghebbenden uit de praktijk (o.a. zorgverleners, naasten, docenten) en onderzoek (o.a. ontwikkelaars van de relevante standaarden) en monitort en draagt bij aan (de voortgang van) het onderzoek en de ontwikkeling van het instrument.   

Dit project heeft een zevental beoogde resultaten:

1. De ontwikkeling van een interventie CURA-ZvK (met ‘interventie’ bedoelen we het instrument/de methodiek zelf, ondersteunend materiaal, kennis over randvoorwaarden voor goed gebruik en over de haalbaarheid van het instrument) die zorgverleners juist op deze punten ondersteunt, en op deze manier leren en verbeteren in de praktijk aan de hand van kwaliteitsstandaarden stimuleert.
2. Zorgverleners zijn bekend met de kwaliteitsstandaarden en in staat om die zorgsituaties te identificeren waarbij reflecteren middels CURA-ZvK behulpzaam kan zijn.
3. CURA-ZvK wordt daadwerkelijk gebruikt binnen de proeftuinen.
4. Er is inzicht in de haalbaarheid/toepasbaarheid van CURA-ZvK (inclusief eerste inzichten in ervaren effectiviteit).
5. Er is inzicht ten aanzien van de juiste toepassing van de geselecteerde standaarden (in samenwerking met ontwikkelaars).
6. Er is visie op hoe CURA-ZvK in onderwijs en praktijk te implementeren en toepassing te borgen. Hiermee is gestart.
7. De reflectiemethodiek en bijbehorend materiaal is breed gedissemineerd, en vindbaar via de website van de V&VN.

Verbinding met onderwijs

De opleiding Verpleegkunde van de Hogeschool Rotterdam en het Albeda College participeren in dit project. Bij die laatste geven praktijkopleiders en docenten gezamenlijk onderwijs op locatie in de zorgpraktijk in zogeheten Leerwerkplaatsen. Betrokken opleiders en docenten kunnen gaandeweg kijken hoe ze (onderwijs met/over) de reflectiemethodiek en standaarden kunnen verankeren in hun onderwijsprogramma’s. Vanuit de Hogeschool Rotterdam zullen we docenten en studenten uit de minor Wijkzorg betrekken. De coördinator van deze minor zal ook onderzoeken waar en hoe de reflectiemethodiek en standaarden kunnen worden verankerd in het lesprogramma. Daarnaast zal er aan Hogeschool, Rotterdam een opdracht komen voor studenten van de minor wijkzorg (die in groepen van 4 deze opdracht uitvoeren in hun ‘focus-wijk’) waarin toepassing van de reflectiemethodiek en evaluatie hiervan centraal zal staan.

Samenwerkingspartners

• We werken vanuit een samenwerkingsverband van drie zorgorganisaties in de regio Rotterdam (MOB, Laurens, Zorg door Contact), twee onderwijsinstellingen (Albeda en Hogeschool Rotterdam) en twee onderzoeksafdelingen (Kenniscentrum Zorginnovatie van Hogeschool Rotterdam en Metamedica, Amsterdam UMC). 

De drie zorgorganisaties functioneren als proeftuinen voor het ontwikkelen en testen van onze methodiek. Studenten en docenten van de onderwijsinstellingen doen hier ook aan mee. Ook voeren studenten onderzoek uit en zullen docenten kijken hoe de methodiek in het onderwijs geborgd kan worden. Omdat we een participatief actieonderzoek uitvoeren, zullen we een Community of Practice (CoP) oprichten met afgevaardigden van de eerdergenoemde organisaties plus afgevaardigden van de V&VN (makers van de kwaliteitsstandaarden) en cliënten (vertegenwoordigers en naasten). De deelnemers in deze CoP mogen meebeslissen, meedenken, feedback geven en expertise inbrengen.